“Konut krizini gidermek için bir adım atmaya karar verdik”

Konut hakkının önemine değinen, ulusal ve uluslararası sözleşmelerden örnekler veren İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, “Bugün seçim öncesinde verdiğimiz 25 bin sosyal konut vaadinin ilk etabı için bir aradayız. Belediye bu işi niye yapsın, yapabilir mi sorularının aklınızda oluştuğunu biliyorum. Her şeyden önce neden yaptığımızı sizlere söylemek isterim. Biliyorsunuz barınma hakkı en temel insan hakkıdır. Konut hakkı, Birleşmiş Milletler Evrensel İnsan Hakları Beyannamesi’nde Ekonomik Sosyal Kültürel Haklar Sözleşmesi’nde ifade edilmiş.  Anayasamızda da Konut Hakkı başlıklı 57’nci maddede ‘Devlet, şehirlerin özelliklerini ve çevre şartlarını gözeten planlama çerçevesinde konut ihtiyacını karşılayacak tedbirleri alır, ayrıca toplu konut teşebbüslerini destekler’ denmiştir. İşte bu sorumlulukla özellikle son zamanlarda çok daha belirgin bir şekilde yaşadığımız konut krizini gidermek için bir adım atmaya karar verdik. İştirakimiz olan Egeşehir AŞ’yi görevlendirdik” dedi.

“İnsanlar aylık gelirleriyle bile kira ödeyemiyor”

Konut kredilerinin yüksek olması ve ödeme zorlukları nedeniyle konut sahibi olmanın zorlaştığına değinen Başkan Tugay, “İnşaat maliyetlerindeki artışlar, konut satış ücretlerinin yüksekliği, üretilen konutların belli bir gelir grubuna yönelik olması konut krizini derinleştirdi. Günümüz küresel ekonomisinde konut bir birikim aracı olarak ön plana çıkarken barınma ikinci plana atılmış durumda. Konut bir finansal araca dönüştü. Uluslararası verilere göre ödenen kira, hane gelirinin yüzde 30’unu geçmemelidir. Ama insanlar aylık gelirleriyle bile kira ödeyemiyor” diye konuştu.

“Türkiye’de güvenli bir çatı altında yaşamak kimsenin lütfuna bağlı olmamalı”

2010-2022 yılları arasında ülke genelinde konut fiyatlarının yüzde 91 oranında arttığını söyleyen Başkan Tugay, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu oranla Türkiye, dünya ülkeleri arasında konut fiyatının en çok yükseldiği beşinci ülke oldu. 2022’den bugüne fiyatlar daha da arttı. Diğer yandan TÜİK verileri incelendiğinde konut inşaat ruhsatlarında özel sektörün payının yüzde 92,3, kamu sektörünün payının yüzde 6,3, kooperatiflerin payının ise yüzde 1,4 olduğu görülüyor. Bu veriler Türkiye’de konut üretiminin büyük ölçüde özel sektöre bırakıldığını gösteriyor. Biz ise tüm kamunun, yerel yönetimlerin de dahil olmak üzere sorumluluk alması gerektiğini düşünüyoruz.  Bu nedenle İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak kendi arsalarımız ve kendi bütçemizin gücüyle insanlarımıza sosyal konut yapmayı bir görev edindik. Menemen’de 3 bin 100 konutu vatandaşlarımıza uygun şartlarda ödeme imkanıyla sunma kararını verdik. Türkiye’de güvenli bir çatı altında yaşamak kimsenin lütfuna bağlı olmamalıdır.”

“Kaynaklar barınma hakkı için değil rant için kullanıldı”

 Kamunun kaynaklarının belirli bir azınlığın servetini büyütmek için kullanılmasını eleştiren Başkan Tugay, bunun en somut örneğinin de Kur Korumalı Mevduat (KKM) olduğunu belirtti. Sadece iki yılda bu sistem için Hazine ve Merkez Bankası’ndan tam 48 milyar dolar ödendiğini vurgulayan Tugay, “Bu paranın büyük kısmı, zaten zengin olan küçük bir azınlığın cebine aktarıldı.  Oysa bu 48 milyar dolarla 972 bin sosyal konut inşa edebilirdik. 3 milyondan fazla vatandaşımızı güvenli ve nitelikli konut sahibi yapabilirdik.  Ama bu tercih edilmedi. Konuta bir insan hakkı olarak değil, bir yatırım ve rant aracı olarak bakılıyor” şeklinde konuştu.

“Türkiye’ye örnek olacak bir proje olacaktır”

Konutun bir lüks, yatırım aracı ve rant kapısı olmadığını bir kez daha vurgulayan Başkan Tugay, “Konut temel bir insan hakkıdır. İzmir’de bunu yaptığımız işlerle göstereceğiz. İzmirlileri ev sahibi yapmak istiyoruz. Uygun bir finansman modeli geliştirdiğimize inanıyoruz. Asgari ücrete endeksli bir planlama yapıldı. Olağanüstü enflasyona karşı taksit artış oranında üst limiti yüzde 30 olarak belirledik” dedi.

Amaçlarının sadece konut değil insanlara yaşam alanı oluşturmak olduğunu belirten Tugay,  “İnsanlarımızın nitelikli bir ortamda yaşamalarını sağlamak istiyoruz. Hem çevreci hem sosyal olanaklar açısından yeterli hem de güvenlik açısından sorunu olmayan atmosferler oluşturacağız. Bir ülkenin gelişmişliği gökdelenleriyle değil insanlarının huzur içinde yaşayacağı yuvalarıyla ölçülür. İzmirlilere, bu konutlarda oturacak vatandaşlarımıza şimdiden hayırlı olsun. Burada sadece bir bina yapmayacağız. Aynı zamanda devletle halkın tekrar birbirine kavuştuğu, halkın devlete güveninin tekrar tesis edildiği bir sistem kuracağız. Bir tür dayanışma geliştirdiğimize inanıyorum. Türkiye’ye örneörnek olacak bir proje olacaktır” ifadelerini kullandı.