MOR CEPKEN
Göçebe yörüklüÄŸünün kadınına tanıdığı hak! Mor Cepken Ege, MuÄŸla, Antalya ve Toros yörüklerinde yaÅŸlı kadınlar tarafından hala bilinmektedir. Yörük kızı gelin giderken bohçasına ilk önce “Mor Cepken” koymaktadır. Kenarları sarı simgelerle iÅŸlenmiÅŸ, yelek biçiminde, mor renkli bir giysidir. Kenarları sarı simgelerle iÅŸlenmiÅŸ, yelek biçiminde, mor renkli bir giysidir.
Yörük kadını yaÅŸlandıkça deneyim kazanıp olgunlaşınca Kezbence olur adı ve artık o oymağın bilge kiÅŸisi, akıl danışılanıdır. Göçebe yörüklerinin kadınına tanıdığı haktır ve erkeÄŸinde korkulu rüyasıdır. KaracaoÄŸlan türkülerinde de geçmektedir mor cepken.
BaÅŸlık parası alışkanlığı olmaya olmayan yörüklerde kızları sevdikleri ile evlenirlerdi. Mor Cepken darda kalan yörük kızının evlilikte yeri, zamanı geldiÄŸinde, darda kaldığında kadının erkeÄŸine karşı kullandığı bir boÅŸanma özgürlüÄŸünün simgesidir. Ä°hanete uÄŸramış, aldatılmış ve aÅŸkın rengidir mor renk “Mor Çatı” adını buradan almaktadır.
Evli yörük kadını, ihanete uÄŸrayınca ya da kocası tarafından aÅŸağılanıp dövülünce, bir ÅŸekilde Mor Cepken’i giyip herkesin görebileceÄŸi bir yere otururdu. Bu “Ben bu herifi boÅŸadım” demektir. O zaman akan sular durur, herkes iÅŸini gücünü bırakır. Masal anaları ile doÄŸum ebeleri “Mor Cepken” giyen kadının çevresini alırlar. BoÅŸadığı kocası ise evinden dışarı çıkamaz, kahveye gidemez, kimse yüzüne bakmaz. Büyük ödün verip de karısına Mor Cepken’i çıkartamazsa ömür ömüre dul kalacaktır. Kimse ona dul-ÅŸaşıkızını bile vermez. Körocak olarak kalır.
EFELÄ°K YÜREKTE OLUR
1800’lü yıllarda göçebe yörüklüÄŸünün kadınına tanıdığı hakka, özgürlüÄŸe bakmamız lazım Nazilli kasabasının Aydın daÄŸlarında, daÄŸa çıkarak kadın hakları için savaÅŸan “Gizemli Kadın Efe” bunlardan biridir. Ege yöresinin unutulmaz bir eridir. Mor cepken Ege efelerinin giydiÄŸi bir giysidir. Buralarda efelik kadın erkek iÅŸi deÄŸil yürek iÅŸidir. Kybele, Artemis, Tahtacı yörüklerinden bu yana kadın baÅŸ tacıdır bu topraklarda. Daha o zamanlarda kadın haklarını savunmuÅŸlardır.
Yorumlar (0)
Gülsu Sağ
En doğru ve en kaliteli haberi yansıtan Gez Medya'ya teşekkürler. Bir Ege'li olarak Tunç Soyer'i canı gönülden destekliyoruz.