İki yıldır devam eden süreçte KKM bakiyesinin kademeli olarak azaldığına dikkat çekilen analizde, "KKM’den çıkış sürecinde yenileme ve "Türk lirasına geçiş hedefleri ile Türk lirası pay hedefleri, zorunlu karşılık (ZK) oranları, ZK hesaplarına ödenen faiz tutarı ve KKM hesapları için uygulanan asgari faiz oranları TCMB’nin makroihtiyati araç setini oluşturdu." değerlendirmeleri yer aldı.

2023 yılı ortasında 140 milyar ABD dolarının üzerine çıkan KKM bakiyesinin, atılan adımlarla 21 Ağustos 2025 tarihi itibarıyla 11 milyar dolara kadar gerilediği ifade edilen analizde, "Bu dönemde bankaların KKM yerine Türk lirası fonlamayı tercih etmeleri için göreli maliyet dinamikleri gözetilerek makroihtiyati düzenlemeler kalibre edildi." denildi.

Analizde KKM ve Türk lirası mevduat için belirlenen ZK oranları arasındaki fark ve tesis edilen ZK’ler için ödenen faiz tutarının, bankaların fonlama stratejilerini etkileyen en temel iki araç olduğu belirtildi.

Ayrıca KKM hesaplarına uygulanabilen asgari faiz oranlarının kademeli olarak aşağı yönlü revize edildiği ve KKM hesaplarına uygulanan stopaj avantajının sonlandırıldığı hatırlatıldı.

Sıkı para politikasına ek olarak atılan bu adımlar ile birlikte Türk lirası mevduatın cazibesinin korunduğu belirtilen analizde şu değerlendirmelere yer verildi:

"KKM hesaplarından çıkış hızlandı ve bu hesaplardan dövize yönelim sınırlı kaldı. 19 Ağustos 2025 itibarıyla, KKM payı yüzde 1,8’e gerilerken TL mevduat payı yüzde 60’ın üzerine çıktı. Önümüzdeki dönemde vadesi gelecek KKM hesaplarının önceki dönem bakiye azalışlarına yakın olması, ürünün sonlandırılması için şartların oluştuğunu gösterdi. Ayrıca enflasyon ana eğiliminde gerçekleşen gerileme ve Türk lirası mevduatın cazibesi KKM’den çıkışı destekledi. KKM’nin sonlandırılması ile sonuçlanan kademeli çıkış süreci ile birlikte para politikasının bankaların Türk lirası fonlama maliyetine aktarımı güçlendi ve merkez bankası bilançosundaki riskler azaldı." ifadeleri kullanıldı.

KUR KORUMALI MEVDUAT (KKM) NEDİR VE NE ZAMAN BAŞLADI?

Kur Korumalı Mevduat (KKM), 20 Aralık 2021 tarihinde, dönemin Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati tarafından tanıtıldı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından kamuoyuna duyuruldu. Sistem, Türk Lirası’nda tutulan mevduatların döviz kuru artışlarına karşı korunmasını sağlıyordu.

KKM ile, vadeli TL mevduat hesaplarına yatırılan paranın, kur farkı nedeniyle değer kaybı yaşaması durumunda bu farkın Hazine veya Merkez Bankası tarafından karşılanması taahhüt ediliyordu. Bu sayede, vatandaşların ve firmaların döviz talebini azaltarak TL’ye geçiş teşvik edildi. İlk etapta büyük ilgi gören sistem, kısa sürede 140 milyar dolarlık bir hacme ulaştı. Ancak, KKM’nin bütçeye maliyeti 2023 itibarıyla yüz milyarlarca liraya ulaşarak kamu finansmanı üzerinde ciddi bir yük oluşturdu.

KKM'NİN DEVLETE MALİYETİ NE KADAR?

Kur Korumalı Mevduat, döviz kurundaki yükselişin faiz getirisini aşması durumunda, aradaki farkı Hazine ve Merkez Bankası'nın ödemesi esasına dayanıyordu. Bu durum, bütçe üzerinde büyük bir yük oluşturdu.

KKM'nin devlete olan toplam maliyeti, zaman içinde döviz kurundaki dalgalanmalara bağlı olarak değişiklik gösterdi. Kasım 2023 itibarıyla sistemin toplam maliyetinin 700 milyar TL (yaklaşık 25 milyar ABD Doları) olduğu belirtiliyordu. Başka bir kaynak ise, Ağustos 2023 itibarıyla KKM'nin Hazine'ye maliyetinin 213 milyar lirayı aştığını aktarıyor.

Bazı analizler de KKM'nin Türkiye'ye toplam maliyetinin 60 milyar dolara kadar ulaştığını öne sürüyor. Bu maliyet, dönemsel kur farkı ödemeleri ve sistemin kamu kaynakları üzerindeki yükü nedeniyle farklı şekillerde yorumlanıyor.