Nurcan Candan

Erkek egemen topluma başkaldırı anlamında büyük bir adım atamak için 1886 yılında yayın hayatına başladı. 19. yüzlılın yarısında o dönemin aydınlarından Maarif  Nazırı Münif Paşa'nın kızı Arife Hanım ve arkadaşları  Münire, Fatma Nevber, Fatma Nigar ve Fatma Naima isimli kadınların da yazılarına yer veriliyor. Dergi okuyucu mektupları şekilenmesinde yardımcı olmuştur.  Bu mektupları yazanların çoğunun da derginin yazarları gibi, dönemin öğretmen okulu olan Daru’lMuallimat’ tan mezun oldukları görülüyor.

 Arife hanım ve arkadaşları derginin ilk çıkan saysında " Biz saçı uzun, aklı kısa denilerek erkeklerin alaycı gülüşlerine hedef olan bir tayfayız. Erkekliği kadınlığa, kadınlığı erkekliğe tercih etmeyerek bunun aksini ispat etmeye çalışacağız” Şüküfezar ilk müslüman kadın dergisi olarak yayın başlamıştır. Osmanlı’nın son dönemlerinde, kadınlar hayatın her alanında kendilerinin de var olduklarını vurgulayan çalışmalara imza attılar. İnsanlığın ilerlemesi için ilim ve eğitimin önemine yazılarında vurgu yapmaktadır. Kadın  ile erkeğin eşit haklara sahip olduklarını savunyorlardı. Şüküfezar ( Çiçek Bahçesi ) o dönem babaları yada eşlerinin ismleri ile değil kendi ismlerini kullanarak yazılarını okurlarına sunuyorlardı. Şüküfezar'ı kendisinden önceki ve sonraki birçok  dergiden ayıran özelliği en önemli özelliği kadınların ev içindeki yaşamının dışarıda çalışarak sürdürebişeceğini de göstermiş oldular.

Diğer dergilerde yer alan yazılar genel olarak çocuk eğitimi, evlilik, ahlak, ev idaresi, çocuk bakımı ve sağlığı, moda gibi daha çok kadınların ilgi ve görev alanlarına giren öğretici, eğitici konular hakkındaydı. Kadın iyi bir eş, iyi bir anne olarak tanımlanıyordu. Şükûfezar’da ise kadınların bu konulardaki eğitimine dair tek bir yazı bulunmaması kayda değerdir.

Şükûfezar’ın yazarları, daha çok kadınların da hayatın içinde var olduğunu, onların da okuduklarını, yazdıklarını göstermek istemiş, erkek-kadın karşılaştırması yapmak yerine, yaptıkları ve ürettikleri ile gündeme gelmek istemişlerdir. Erkeklerin söz sahibi oldukları alanlarda kadınlarında olabileceğini kendilerininde onlar gibi birçok meslelelerle kadınlarında ilgilenebileceğini göstermektedirler.

Osmanlı döneminde yayınlanmış olan kadın dergisi bulunmaktadır. Rum  ve Ermeni gibi kesimin çıkardığı dergilerdir.

1845, Kypseli (Petek), EfrosiniSamarcidis, ilk Rum kadın dergisi

1862, Gitar, ElbisGesaratsyan, ilk Ermeni kadın dergisi

1886, Şukûfezar, Arife, ilk müslüman kadın dergisi

1913, Kadınlar Dünyası, Ulviye Mevlan, Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşayan tüm kültürlerden kadınlara yönelik ilk feminist kadın dergisi

1920, Diyane (Annemiz), Seza Polar, ilk Çerkes kadın dergisi

şeklinde sıralanabilir. Fakat müslüman kadın dergisi yoktur.

Şüküfezar ilk müslüman kadın dergisi olamasıdır. Günümüzde çıkan birçok kadın dergisinede esin kaynağı olmuştur. Derginin sadece yıl olarak tarih verildiğinden hangi aralıklarla yayımlandığı bilinmemektedir. İlk sayı 15 günde bir yayınlanacağı belirtilmiştir. Şüküfezar'ın beş sayısı günümüze ulaşmıştır. Her sayı 16'şar sayfa olamak üzere, beş sayını taoplam 80 sayfadır. O dönemin takvimine göre ilk sayısı 1301 tarihine sonraki dört sayısı ise 1303 tarihine aittir. Bu sayıların tamamı Erzurum Atatürk Üniversitesi'ne ait Kütüphanede ÖzegeKolleksiyonu'nda bulunmaktadır. 

Şüküfezar dergisinin beş sayısının kapağında şair Vasvi'ye ait şiirle, kadınlara şöyle seslenilmektedir. "ebedin gönül ehli tarafından bin bir çeşit çiçeğin rengarenk açtığı bahar mevsimine tercih edildiğini, çünkü edep çiçeklerinin kokusunun solmayacağını ifade ederek yayınna başlar."

Ey talebe-i safa-yı mana

İm'an ile edep şemimi bitmez

Tercih eder ehl-i dil bahara Şeyh Vasfi

(Ey gerçek mananın talebesi

Çiçek bahçesine [Şüküfezara dikkat ile bak

Edep çiçeklerinin kokusu solmaz

Gönül ehli, edebi bahara tercih eder)